In het nieuws
De laatste jaren is steeds vaker in het nieuws dat nachtdiensten schadelijk zijn voor de gezondheid. Nachtdiensten schijnen het biologisch ritme te verstoren. Onderzoek hiernaar wordt chrono nutrition genoemd. Hierbij wordt gekeken niet alleen naar wat je eet, maar ook naar de regelmaat en het tijdstip in relatie tot de gezondheidsklachten. Nu is de vraag wat kan je met voeding kan doen om deze nadelige gezondheidseffecten van nachtdiensten zoveel mogelijk te minimaliseren?
Wat is de rol van voeding nou tijdens nachtdiensten?
Onderzoek laat zien dat nachtdiensten nadelige gezondheidseffecten veroorzaken zoals maag-darmklachten, concentratieproblemen en vermoeidheid. Op de lange termijn is er ook kans op overgewicht, hart- en vaatziektes en diabetes type 2 [1, 2, 3].
Mariëlle de Rijk heeft onderzoek gedaan naar de effecten van het aantal maaltijden en de grote van de maaltijd tijdens de nachtdiensten op de gezondheid. Bij onderzoek onder 164 verpleegkundige is er onderzocht of er een relatie is tussen welzijnsklachten en voeding. Uit dit onderzoek zijn de volgende punten naar voren gekomen:
- 3 of 4 kleine maaltijden zorgen voor verbeterde alertheid, betere slaap en minder maag- en darmklachten in vergelijking met grote maaltijden.
- Een maaltijd met veel koolhydraten geeft direct een verbeterde alertheid, maar na 2 a 3 uur niet meer.
- Een maaltijd met veel vet geeft pas na 2 a 3 uur verbeterde alertheid.
Ook is er onderzoek gedaan naar het effect van: geen, 1 kleine en 3 kleine maaltijden. De maaltijden bevatten snelle of langzame koolhydraten. Tijdens nachtdienst is gemeten wat het effect is op de alertheid, hongergevoelens, en maag-darmklachten. De resultaten laten zien dat het eten van maximaal 3 kleine maaltijden met een lage glycemische index tot minder hongergevoelens leidt maar wel goede alertheid. Wel waren er maag-darmklachten maar dit verschilde per persoon [4].
Buitenlandse studies laten echter als nadeel zien dat juist een hoge insulinespiegel door eten tijdens een nachtdienst de kans op overgewicht en diabetes type 2 toe doet nemen. Blijkbaar is het toch belangrijk om het bioritme van het lichaam zoveel mogelijk vast te houden. Dit zou inhouden dat je tijdens de nacht zomin mogelijk moet eten [5,6]. Ook andere onderzoeken tonen aan dat de kans op overgewicht, diabetes type 2 en hart- en vaatziektes verhoogd is bij veel eten in de nacht [7, 8]. Er bestaat ook de mogelijkheid dat de weinig slaap medeverantwoordelijk is voor de nadelige gezondheidseffecten. Echter moet hierover nog meer onderzoek worden gedaan [9].
Hoe gaan wij hier mee om?
Op basis van onderzoeken die bekend zijn adviseren we om s ’nachts zomin mogelijk te eten en de insulinegehalte in het bloed laag te houden. Hiermee verlaag je de kans op chronische aandoeningen zoals diabetes typ 2 en hart- en vaatziektes. Als je wel wat moet eten is het advies om dan max 3 kleine maaltijden per nachtdienst te consumeren met zomin mogelijk koolhydraten. Hierdoor stijgt de insulinespiegel minimaal en hou je meer rekening met je biologisch ritme. Wanneer er maag-darmklachten optreden probeer te variëren met producten die beter te verdragen zijn tijdens een nachtdienst.
Bron
1. Voedingscentrum
2. BMJ
3. Diabetes Care
4. Alliantie voeding
5. Fronters in Endocrinology
6. Elsevier
7. European Heart Journal
8. The Health Care Manager
9. Camebridge
